Nederlandse topmanagers floreren weer bij de grote AEX-bedrijven. Met slideshow.
Nederland heeft voor een relatief klein land met ruim 16 miljoen inwoners een indrukwekkende reeks multinationals die op wereldschaal opereren: Shell, Unilever, AkzoNobel, Philips, DSM, ASML, ING, enzovoorts. Beursbedrijven die hun wortels hebben in Nederland, maar mondiale concerns zijn geworden, waarbij het niet meer vanzelf spreekt dat er een Nederlander aan de top staat.
Toch hebben sinds 2008 verschillende buitenlandse bestuursvoorzitters van AEX-bedrijven plaats moeten maken voor een Nederlandse topman.
Bij ING nam Jan Hommen tijdens de kredietcrisis het roer over van de Belg Michel Tilmant. Paul Polman ging aan de slag bij Unilever, als opvolger van de Fransman Cescau. Sinds juli dit jaar mag Peter Wennink zich bestuursvoorzitter van ASML noemen. En met de komst van Ben van Beurden als hoogste baas bij Shell in 2014, als opvolger van de Zwitser Peter Voser, lijkt de re-neerlandisatie voorlopig compleet
Unilevers Paul Polman, prediker van het duurzame evangelie
Al sinds de gloriejaren van de Verenigde Oostindische Compagnie in de zeventiende eeuw staan Nederlanders te boek als koopmannen en dominees. Die mentaliteit is ook bij moderne Nederlandse topmanagers terug te vinden. Toeval of niet, deze nieuwe garde combineert een scherpe koopmansgeest met oer-Hollandse zuinigheid.
Het schoolvoorbeeld van de dominee-koopman is misschien wel Paul Polman, die sinds oktober 2008 de scepter zwaait over de marketingmachine die Unilever heet. Zijn recept voor het soep- en zeepconcern bestaat uit Hollandse zuinigheid waar het gaat om bureaucratie en topzware managementlagen, en vaart maken bij het ontginnen van nieuwe markten.
Unilever richt zich onder Polman nog nadrukkelijker op groeimarkten in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. De recente poging van Unilever om zijn grip op de Indiase dochter Hindustan Lever te verstevigen past daar naadloos in.
Tegelijk predikt Polman als geen ander dat duurzaam ondernemen een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering moet zijn bij Unilever. Harvard Business Review doopte Polman hierom vorig jaar Captain Planet. Een koopman met een missie.
Philips: lokaal relevante innovatie met Frans van Houten
Ook Philips-topman Frans van Houten predikt sinds zijn aantreden in april 2011 zuinigheid bij zijn bedrijf.
De multinational uit Eindhoven presenteerde afgelopen maandag mooie cijfers over het afgelopen kwartaal. De winst werd flink opgekrikt door onder meer kostenbesparingen. Maar Van Houten deed nog iets. Als goed koopman ziet hij dat zijn onderneming constant moet uitkijken naar nieuwe markten en producten dient te verbeteren en vernieuwen.
Van Houten noemt het zelf "lokaal relevante innovatie". Een goed voorbeeld is de Chinese noedelmachine, waar Z24's Herwin Thole eerder deze week over schreef.
Douwe Egberts, opper-koopman Jan Bennink
Als er iemand is die snelheid bij productvernieuwing hoog in het vaandel heeft staan, is het wel Jan Bennink. Hij wist op deze manier van babyvoedingmaker Numico een turbogroeier te maken. En met hetzelfde idee zette hij in 2012 de afsplitsing van de koffie- en theetak van merkenbedrijf Sara Lee in gang.
Onder de naam DE Master Blenders kreeg het moederbedrijf van Douwe Egberts weer een zelfstandige beursnotering. Het aanzwengelen van het merk Douwe Egberts ging Bennink echter niet vlot genoeg. Als president-commissaris kon hij niet stil blijven zitten. Eind 2012 nam hij de touwtjes stevig in handen.
Daarbij toonde Bennink zich, zoals vaker, meer koopman dan dominee. Het scenario van een zelstandig groeiend Douwe Egberts werd razendsnel verruild voor een overnamedeal.
Bennink koppelde DE als handige makelaar aan de investeringsmaatschappij van de Duitse ondernemersfamilie Benckiser. In april deed die een ruimhartig bod op de nog geen jaar oude beursonderneming DE Master Blenders. Op 31 juli beslissen de huidige aandeelhouders van DE of ze akkoord gaan met de overname.
Bennink springt er, als de overname doorgaat, zelf ook niet slecht uit. Hij kan een overnamepremie van maximaal 5,7 miljoen euro tegemoet zien, wat tot boosheid leidde bij diverse aandeelhouders.
Benieuwd naar Hollandse nieuwe aan de top van AEX-bedrijven? Bekijk de slideshow.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl